جوان آنلاین: مارال بنی‌آدم فعالیت هنری خود را از ابتدای دهه ۹۰ با حضور روی صحنه تئاتر شروع کرد. او که سال گذشته به‌خاطر بازی در فیلم «در آغوش درخت»، نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر شده بود، امسال موفق شد برای بازی در نقش پروین اعتصامی در فیلم «پروین» به کارگردانی محمدرضا ورزی این جایزه مهم سینمای کشورمان را دریافت کند. «جوان» با این بازیگر در رابطه با مشکلات و مسیر رسیدن به شخصیت پروین و همچنین پذیرفتن ریسک نزدیک شدن به چهره و گریم این کاراکتر با به مخاطره انداختن سلامتی‌اش گفتگو کرده است.
دو سال پیاپی نامزد جشنواره فجر شدید و امسال این جایزه را دشت کردید. احساس و نظرتان در این مورد چیست؟
اتفاقی که پارسال برای من افتاد، این بود که در بخش اصلی و برای بازی در فیلم «در آغوش درخت» به کارگردانی و نویسندگی آقای خواجه‌پاشا، کاندید دریافت سیمرغ بهترین بازیگر زن جشنواره بودم، اما امسال قسمت من دریافت این سیمرغ شد. البته برای این اتفاق خیلی خوشحال هستم. معتقدم بسیار سعادتمند بودم که این نقش فاخر را بازی کردم و خوشحالی بیشترم به این دلیل است که اولین سیمرغم را برای نقش پروین گرفتم و احساس غرور می‌کنم که توانستم در این نقش دیده شوم و نظر منتقدان و هیئت محترم داوران را جلب کنم.
پرداختن به زنان و چهره‌های برجسته کشورمان باعث می‌شود که این افراد به مردم بهتر معرفی شوند و هم اینکه یک الگوی دست یافتنی به نسل جدید ارائه شود، نظر شما در مورد ساخت آثار تصویری و سینمایی از مفاخر و بانوان برجسته‌ای مانند پروین اعتصامی چیست؟
امیدوارم که همه فیلمسازان بتوانند آثار خوب و مناسبی در مورد مفاخر کشورمان بسازند. چهره‌های برجسته‌ای مانند مریم میرزاخانی، فروغ فرخزاد و بسیاری از زنان تأثیر‌گذاری که در دوران خودشان جسارت به خرج دادند و توانایی‌هایشان را در حوزه‌های مختلف علمی، فرهنگی، ادبی و دیگر عرصه‌ها اثبات کردند. ما در سینما و به‌طور کلی در حوزه تصویر تولیداتی که به مفاخر ما بپردازند خیلی کم داریم. خانم پروین اعتصامی که شخصیت محوری فیلم ما هم هستند در حوزه ادبیات و فرهنگ کشورمان یکی از قله‌های مرتفع و عالی محسوب می‌شوند و خیلی خوشحالم که آقای ورزی با ساختن فیلم «پروین» به این بانوی بزرگ پرداختند و با نوشتن فیلمنامه این اثر موفق شدند فیلم آن را تولید کنند و بسازند. من فکر می‌کنم جای فیلم‌های بیوگرافیک در سینمای ما واقعاً خالی است، مخصوصاً در مقوله زنان تأثیرگذار. زنانی که می‌توانند آموزگارانی برای نسل‌های دیگر باشند. چقدر خوب می‌شد که در مورد اینگونه آثار بحث گیشه ملاک اصلی نباشد و تهیه‌کننده‌ها متوجه باشند که یک فیلم خوب لزوماً و فقط فیلم پرفروش نیست، حالا چه در ژانر کمدی باشد و چه دیگر ژانر‌های به اصطلاح گیشه‌پسند سینما. البته گیشه هم مهم است و فیلم در درجه اول باید بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند. فیلم‌های بیوگرافیک (زندگینامه) مقوله مهمی هستند که همه باید به آن بپردازند و لازم است هر فیلمساز و تهیه‌کننده‌ای چندین فیلم بیوگرافی در کارنامه داشته باشند. ما مشاهیر بسیار زیادی داریم که نادیده گرفته می‌شوند.
مایلم دو سؤال را هم از شما بپرسم؛ یکی اینکه چطور به پروژه «پروین» دعوت شدید و دیگر اینکه برای رسیدن به کاراکتر پروین و به‌اصطلاح درآوردن کار چه پروسه‌ای را طی کردید که نهایتاً موجب جلب نظر داوران فجر شد؟
زمانی که برای حضور در این فیلم دعوت شدم جزو اولین گزینه‌های انتخابی آقای شریفی‌نیا (تهیه‌کننده فیلم سینمایی پروین) بودم. فیلمنامه را برایم ارسال کردند، اما یک وقفه‌ای ایجاد شد و به همین دلیل من تصور کردم که کار تولید نمی‌شود و از طرفی دیگر قرار بود به سریال زخم کاری در شبکه نمایش خانگی بروم، ولی بعد از بازنویسی فیلمنامه مختصات نقش پیشنهادی من را راضی نکرد و منصرف شدم. همزمان از پروژه پروین مجدداً به من پیشنهاد همکاری دادند. در مورد بخش دوم سؤالتان هم باید بگویم بعد از گپ‌و‌گفتی که با آقایان شریفی‌نیا و ورزی داشتیم، یکسری متریال (منابع و اسناد) برای مطالعه به من دادند. البته یک دوست محققی دارم (فرزانه ابراهیم‌زاده) که در مورد بحث دوران قاجار و تاریخ و اتفاقات آن روزگار تبحر و تسلط خیلی خوبی دارند و من از ایشان کمک زیادی گرفتم تا بتوانم به فضای ذهنی و فکری خانم پروین اعتصامی بیشتر نزدیک شوم.
کدام بخش از منابع و اسناد برای رسیدن به شخصیت واقعی پروین اعتصامی کمک بیشتری به شما کرد؟
حدود ۴۰ نامه که خانم اعتصامی به یکی از دوستان‌شان به نام خانم محصص نوشته بودند. این نامه‌ها خیلی به من کمک کرد تا به دیدگاه‌های خانم اعتصامی که در قالب گفتوگوی مکتوب ایشان با صمیمی‌ترین دوستش ثبت شده‌اند، نزدیک شوم. اگر این نامه‌ها را مطالعه کنید، می‌بینید که بسیاری از آن‌ها غنای ادبی زیادی دارند و چیزی نیست که امروز بین ما و دوستان صمیمی‌مان وجود داشته باشد. برای من دو چیز خیلی جذاب بود؛ یکی صمیمیت بین آن‌ها و دیگری غنای ادبی و تأثیر‌گذاری این نامه‌ها. البته یکسری مطالب مهمی هم مثل کتاب «تهمت شاعری» فضل‌الله گرکانی (تحقیقی در احوال و پژوهشی در دیوان اشعار پروین اعتصامی) بود که آقای ورزی در اختیارم گذاشتند و من برای نزدیک‌تر شدن به شخصیت بی‌نظیر بانو پروین اعتصامی بار‌ها و بار‌ها به این کتاب مراجعه کردم، چون مباحث زیادی در مورد خلق خو و اخلاق این بانوی شاعر در آن ذکر شده است. البته متأسفانه ما در مورد خانم اعتصامی اسناد و منابع، خیلی کم داریم و به جز چند عکس بی‌کیفیت و یک دیوان شعر چیز زیادی از ایشان در دسترس نداریم. هرچند اگر کسی فقط دیوان پروین را مطالعه کند، می‌بیند که جهان‌بینی و دغدغه‌های اجتماعی او چقدر زیاد بوده و تا چه اندازه به مسائل روز توجه داشته و چقدر مسئله استیفای حقوق مظلومان جامعه برایش مهم بوده و شعرهایش درس واقعی زندگی هستند و علتش هم این است که همه این مباحث اخلاقی و اجتماعی را با جزئیات و درس‌آموز در اشعارش گنجانده است. به نظر من حتی جا دارد در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان به این روحیات و اخلاقیات پروین پرداخته شود تا دانش‌آموزان دغدغه‌مند بودن و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را یاد بگیرند. با اینکه فرصت من خیلی اندک بود، ولی به لطف نتیجه این مطالعات توانستم تا اندازه‌ای که می‌توانم خودم را به شخصیت این بانوی ادیب و برجسته نزدیک کنم و امیدوارم مخاطبان بپسندند.
آیا در مورد نقش «پروین» یا خود فیلم بازخوردی هم داشتید؟
یکی از مهم‌ترین فیدبک‌هایی (بازخورد) که من از برخی اطرافیان، دوستان و کسانی که فیلم را دیده‌اند، گرفتم این است که می‌گفتند بعد از دیدن این فیلم ترغیب شدیم تا سری به دیوان این بانوی برجسته بزنیم! این فیلم به ما یادآوری کرد که شخصیت برجسته و تأثیر‌گذاری مثل پروین داریم که می‌توانیم الگوپذیری زیادی از اخلاق، رفتار و کنش‌های دغدغه‌مندانه اجتماعی او داشته باشیم. به جرئت می‌توانم بگویم غیر از کسانی که اهل مطالعه کتاب‌های ادبی و شعر هستند، مخصوصاً آن‌هایی که مشاغل دیگری دارند و به اصطلاح مردم عادی جامعه خوانده می‌شوند، پروین را در حد همان شعر معروف اشک یتیم ایشان که در کتاب‌های درسی وجود دارد می‌شناسند، نه بیشتر! اما الان می‌بینم چقدر حیف است که ما شخصیت‌های مؤثر و برجسته‌ای مثل پروین داریم، اما از آن‌ها بی خبر و غافل هستیم، درست مانند کسانی که مثلاً در ایام تعطیلات عید نوروز به کشور‌های بیگانه مسافرت می‌کنند و این در حالی است که کشور عزیزمان ایران از همه نظر غنی است چه در حوزه‌های فرهنگ و هنر و چه در بحث تمدنی. ما ثروت‌های ملی زیادی داریم که اگر سینما و رسانه به رسالت‌شان درست عمل کنند و مشاهیر و مفاخر کشورمان را به یاد مردم بیاورند بهره‌ها و استفاده‌های بی‌نظیری می‌توانیم از آن‌ها داشته باشیم. اگر فیلم‌هایی که در مورد مفاخر و مشاهیر بزرگ کشور عزیزمان ایران ساخته و تولید می‌شوند را در سطح جهانی اکران کنیم، قطعاً به‌خاطر این همه غنی و ثروتمند بودن باعث افتخار ما خواهد شد و بر خودمان می‌بالیم.
سابقه هنری و فعالیت شما تا پیش از نامزدی سال گذشته و همچنین دریافت سیمرغ بلورین جشنواره امسال، در فضای تئاتر رقم خورده است، سابقه و تجربه تئاتر چقدر برای رسیدن به کاراکتر پروین به شما کمک کرد؟
من افتخار می‌کنم که از تئاتر به سینما و دیگر مدیوم‌ها آمدم و کارم را با تئاتر شروع کردم. اگرچه در آثاری مثل فیلم‌های «خشکسالی و دروغ» و «فروشنده» هم بازی کردم، اما دیده شدن من در سینما سال گذشته و با کار آقای خواجه‌پاشا (فیلم سینمایی در آغوش درخت) رقم خورد و الان هم با پروین. اینکه بگویم تئاتری‌ها از سینمایی‌ها بهتر هستند خیلی نابجاست، اما امکان بروز خطا در تئاتر تقریباً صفر است و همه چیز تک‌برداشت است. وقتی تماشاگر را حتی با یک تپق از دست بدهی تقریباً غیرممکن است که بتوانیم او را برگردانیم و این یکی از فرق‌ها و درس‌های مهم تئاتر است، اما در سینما یک پلان را می‌توان با ده‌ها برداشت گرفت، تئاتر به شما می‌گوید که تمام خودت را در مقابل تماشاگر بگذار و این اتفاق در مقابل دوربین هم می‌افتد. من نمی‌خواهم هیچ قضاوتی کنم، ولی تئاتر بازیگر را به‌خاطر مواجهه با تماشاگر به یک پختگی می‌رساند.
آقای ورزی معمولاً در کارهایشان به بحث نزدیک کردن چهره بازیگر به کاراکتر مورد نظرشان توجه زیادی دارند و این مسئله در آثار تاریخی و تلویزیونی ایشان دیده می‌شود. با توجه به شباهت اندک شما با پروین اعتصامی باید پروسه سنگین و سختی را برای گریم طی کرده باشید؛ لطفاً در این مورد کمی توضیح بدهید.
به‌خاطر تفاوت فاحشی که در چهره با خانم پروین اعتصامی داشتم، تغییراتی را قبول کردم و به جان خریدم تا به این کاراکتر نزدیک شوم. یکی از این اقدامات این بود که تحت نظارت یک پزشک متخصص پوست و زیبایی به صورتم تزریق «فیلر» انجام دادم و اجازه دادم حتی پیش از نهایی و پذیرفته شدن گریمم ابروهایم را کاملاً بتراشند. این در حالی بود که اصلاً معلوم نبود چهره من حتی به چهره پروین نزدیک هم شود. به من گفتند اگر تزریق فیلر انجام بدهی ممکن است دچار عوارضی مثل ایجاد ناهمواری در صورت یا حتی بروز عفونت شوی. در حالی که تقریباً چند روز مانده به انجام فیلمبرداری با مشورت یک پزشک متخصص و پذیرش ریسک این اقدام اجازه تزریق فیلر به صورتم را دادم، چون این نقش برایم مهم بود و با این همه فکر می‌کنم من کمترین کار را انجام دادم و مطمئنم که اگر اقدامی بالاتر از این هم برای رسیدن به کاراکتر و چهره پروین لازم بود، آن را انجام می‌دادم.
تصویر زن‌های بدحجاب رو منتشر نکنید.اميرالمؤمنين علی عليه‌السلام: «شدیدترين گناهان، گناهی است که گناه‌کار آن را ناچيز و آسان شمرد.» 
